Grillen, roosteren of bakken: wat is het verschil?

Aardappeltjes bakken, groenten grillen en kip roosteren: het is allemaal hartstikke lekker, maar wat is precies het onderlinge verschil? Want wanneer bak je iets, wat houdt roosteren in en hoe kun je het beste grillen? In dit artikel lees je alles over het verschil tussen grillen, bakken en roosteren, maar ook welke ingrediënten zich het beste lenen voor welke kooktechniek en praktische tips & tricks.  

Het verschil tussen bakken, grillen en roosteren is een combinatie van het type warmtebron, de garing en het beoogde resultaat. Bakken doe je in een pan op het fornuis of op de barbecue. Hierbij maak je gebruik van indirecte hitte afkomstig van één kant, namelijk de onderkant. Je kunt de temperatuur relatief goed reguleren en daardoor kun je zowel zacht en langzaam als hard en snel garen. Het nadeel van bakken is dat eten ook makkelijk aanbakt of aanbrandt, zeker als de pan heter wordt dan je dacht. Je moet er dus altijd bij in de buurt blijven. 

Bij grillen maak je gebruik van directe hitte als je grilt op een barbecue of in de oven, en indirecte hitte als je gebruik maakt van een grillpan. Tijdens grillen maak je gebruik van hoge temperaturen, waardoor de ingrediënten vooral meer smaak krijgen en vrij snel verkleuren. Hierdoor is het een vrij snelle kookmethode. Bij grillen is het risico dat iets verbrandt wel stukken groter, dus hou het geheel nauwlettend in de gaten. 

Roosteren doe je met een ovenschaal of bakblik in de oven óf op de barbecue. Je maakt daarbij gebruik van indirecte hitte, waardoor het langer duurt voordat ingrediënten verkleuren of verbranden. Het is de perfecte methode als je eten wil garen en tegelijkertijd meer smaak en kleur wil ontwikkelen, omdat de warmte van alle kanten komt. Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller het eten gaart en er een kleurtje ontstaat. Een groot verschil met bakken en grillen is dat alles gelijkmatiger gaart door de hitte die van alle kanten komt. 

Bij bakken bak je één of meerdere ingrediënten in een pan op het fornuis, waardoor ze steeds aan slechts één kant de warmte voelen. Hierdoor heb je invloed op de garing aan de binnen- en buitenkant, en kun je producten makkelijk krokant bakken of juist op lage temperatuur garen. Denk maar aan een spiegelei of een stukje zalm: door de hitte van de pan wordt één kant verwarmd, in plaats van dat er ook warmte van bovenaf en aan de zijkanten komt. Natuurlijk geeft de pan ook aan de zijkanten warmte af en straalt de warmte vanuit de bodem omhoog, maar dat is vele malen minder dan in bijvoorbeeld de oven. 

Een nadeel van bakken is dat de pan opeens veel heter kan worden, zonder dat je het doorhebt. Daardoor kunnen de ingrediënten sneller garen, droog worden of zelfs verbranden. Het is dus noodzakelijk dat je – zeker bij hogere temperaturen – de pan goed in de gaten houdt. Bakken in de pan werkt eigenlijk met alle ingrediënten, zolang je maar de juiste temperatuur gebruikt en in de buurt blijft. 

• Lees ook: biefstuk bakken: in de pan, airfryer, oven en sous-vide

Bij grillen is het doel vooral het creëren van smaak en structuur door de hoge temperatuur van een grillpan, barbecue of grill in de oven. In een grillpan of barbecue leg je de ingrediënten op de ribbels, waardoor je mooie grillstrepen krijgt. Die grillstrepen geven extra smaak en maken het ingrediënt ook krokanter. Grillen in de oven zorgt juist voor hitte van de bovenkant. Hierdoor krijg je geen grillstrepen, maar een meer egale bruine of donkere kleur. Dit zorgt ook weer voor meer smaak en een krokante structuur. 

Het grote verschil tussen grillen in de pan en in de oven of barbecue, is dat de warmte van de grill in de oven of barbecue blijft zitten, waardoor ook de zijkanten en onderkant meegrillen. In de oven kleuren de ingrediënten dan ook gelijkmatiger, omdat je in daar niet het effect van de ribbels uit de grillpan hebt. Grillen is het handigst als je ingrediënten hebt die niet lang hoeven te garen, maar vooral extra kleur en structuur mogen krijgen. Denk aan groene asperges, courgette, tomaten, aubergine, mals rood vlees, vis en fruit. 

Tot slot kun je je eten ook nog roosteren, wat refereert aan het rooster waar een ovenschaal of bakplaat op kan worden gelegd. Er is dus geen sprake van directe hitte op je etenswaren zoals soms bij grillen het geval is, maar indirecte hitte omdat het in een ovenschaal of op een bakplaat ligt. Hierdoor garen de ingrediënten minder snel, maar wel gelijkmatiger. Bij roosteren op hoge temperatuur kan er ook een krokante korst of verkleuring ontstaan.  

Roosteren is de perfecte bereidingstechniek voor heel veel ingrediënten, mede omdat je de temperatuur vrij nauwkeurig kunt bepalen. Daardoor kun je producten die zowel lang als kort nodig hebben om te garen roosteren, maar ook grote en kleine stukken. Denk aan hele aardappels die misschien wel een uur op hoge temperatuur nodig hebben of aan cherrytomaatjes die in slechts twintig minuten op 160 graden al een heerlijke smaak krijgen. Ook grote stukken vlees en vissen in hun geheel doen het goed, net als een mix aan ingrediënten voor een traybake. 

• Lees ook: makkelijk en snel groenten roosteren in de oven: 7 tips